تست مایعات نافذ PT
تست های غیر مخرب (NON DESTRUCTIVE TEST)چیست ؟
تست یا بازرسی غیر مخرب به روش هایی ازبازرسی اطلاق میشود که در آن کارایی یک قطعه بدون تغییر یا از بین رفتن آن قطعه مورد بررسی قرار میگیرد.
انواع تست های غیر مخرب:
1) بازرسی چشمی (Visual test) VT
2)بازرسی با مایعات نافذ ( Penetrant test) PT
3)بازرسی با ذرات مغناطیسی (Magnetic test ) MT
4)رادیو گرافی ( Radio graphic) RT
5) بازرسی با امواج آلتروسونیک (Ultrasonic test ) UT
6)بازرسی با جریان های گردابی (Eddy current test ) ET
تست مایعات نافذ PT:
تست مایعات نافذ یکی از انواع تست های غیر مخرب است.
فرایند انجام این کار
به این صورت است که در ابتدای کار سطح قطعه مورد نظر عاری از هر گونه آلودگی میشود، سپس مایع نافذ به یکی از روشهای مختلف بر روی سطح قطعه قرار میگیرد، بعد از گذشت مدت زمانی که مایع نافذ درون ترک ها، حفره ها و غیره نفوذ کرد، مایع نافذ اضافی از روی سطح پاک میشود و سپس با استفاده از ماده آشکارساز میتوان به شناسایی عیوب پرداخت.
روش مایعات نافذ، روشی است که در آن میتوان عیوب و ناپیوستگی های سطحی که در قطعه وجود دارد را شناسایی کرد. این آزمایش بر پایه خاصیت مویینگی مایعات استوار است. در مرحله ی اول باید یک مایع رنگی بر سطح قطعه پاشیده شود و پس از گذشت مدتی که به زمان انتظار معروف است باید مایع نافذ اضافی موجود روی سطح قطعه پاک شده و سپس از یک آشکارساز (developer )استفاده کرد. بدین ترتیب که باید لایه نازکی از آشکارساز روی سطح قطعه پاشیده شود. آشکارساز دقیقاً مانند یک جوهر خشک کن عمل میکند و مایع نافذ درون حفره ها را میتوان به وسیله آن خارج کرد و بدین ترتیب است که میتوان عیوب را شناسایی کرد. برای مشاهده نمایش به جای مانده از مایعات نافذ مرئی روی سطح قطعه نیاز به نور طبیعی مناسب بوده و در صورتی که از مایعات نافذ فلورسنت استفاده کنیم باید محیط تاریک بوده و از ماورای بنفش جهت مشاهده استفاده نماییم.
مراحل پایه ی آزمایشات مایعات نافذ PT:
1.) تمیزکاری
سطح مورد نظر را باید کاملا تمیز کرد و هرگونه از عوامل مزاحم و زائد از قبیل آلودگی ، چربی ، گریس و روغن ، جرقه جوش ، پوسته اکسیدی و …. راباید از سطح پاک کرد. برای تمیز کردن سطح میتوان از روش های متنوع به طور مجزا و یا همزمان استفاده کرد .انتخاب روش به طبیعت قطعه ، نوع الودگی سطح و تعداد قطعاتی که باید بازرسی شوند بستگی خواهد داشت برس زنی ، شن پاشی خشک یا تر و تمیزکاری سایشی در استوانه های دوار از جمله روش هایی هستند که میتوان آن ها را برای زدایش پوسته های اکسیدی نازک ، گدازه های جوشکاری چسبیده به سطح و الودگی های سطحی مورد استفاده قرار داد . تمیزکاری فراصوتی نیز هنگامی که تعداد قطعات زیاد و کوچک باشند ، روشی مناسب به حساب می آید در فرایند تست مایعات نافذ شستشوی اولیه از درجه اهمیت بالایی برخوردار است .
2.) اعمال مایع نافذ
بعد از مرحله تمیزکاری سطحی ، باید مایع نافذ را بر روی سطح اعمال نمود که این عمل را با توجه به امکانات و یا شرایط قطعه میتوان به وسیله ی اسپری کردن ، قوطه وری در مخزن مایع نافذ و یا به وسیله ی فرچه رنگ انجام داد. مایع نافذ (PENETRANT) سطح مورد نظر را میپوشاند و بر اثر خاصیت مویینگی ، مایع نافذ به درون ترک ها نفوذ میکند .
2.الف.)زمان انتظار مایع نافد (dwell time)
مایع نافذ اعمال شده می بایست به میزان کافی روی سطح باقی بماند تا حدی که بیشترین مقدار ممکن از مایع نافذ در داخل حفره ها رسوخ نماید. زمان انتظار معمولا به واسطه کارخانه جات تولید کننده مواد اعلام میگردد.این زمان در مورد موارد مختلف میتواند بسیار متغیر باشد.زمان انتظار معمولا میتواند 5 تا 60 دقیقه باشد. برای نمونه در استاندارد BS6443 این زمان 10 دقیقه در نظر گرفته شده است .در هر حال اعمال زمان انتظار بیشتر در صورتی که مایع نافذ خشک نشود ، ضرری ندارد.
3.)اعمال آشکار ساز:
پس از شستشو و خشک کردن سطح قطعه آن را بالایه نازکی از ماده مناسبی به نام ماده ظاهر ساز یا ظاهر کننده پوشش میدهند.این ماده باید بتواند مایع نافذ را که در ترک های قطعه نفوذ کرده به خود جذب کند .این ماده میتواند به صورت خشک و یا تر باشد. فرآیند پوشش دهی سطح قطعه با ماده ظاهرساز میتواند به صورت های مختلفی از قبیل پاشش، غوطه وری و الکترواستاتیکی صورت گیرد.
برند های اسپری هایی که در مجموعه فنی مهندسی فرهان گستر قابل عرضه هستند :
1.) مگنوفلاکس انگلیسی که شامل سه عدد اسپری:
دولوپر SKD-S2
اسپری نفوذکننده SKL-SP2
اسپری تمیز کننده SKC-S
می‌باشد که حجم اسپری ها ۴۰۰ml می‌باشد
لازم به ذکر است از برند مگنوفلاکس انگلیسی اسپری پنترنت واترواشیبل SKL_WP2…..
اسپری پنترنت فلورسنتی ZL60C می‌باشد که جز پرکاربردترین های صنعت هستند.
2.) مگنوفلاکس هندی که شامل سه عدد اسپری مایعات نافذ PT :
دولوپر SKD-S2
اسپری نفوذکننده SKL-SP2
اسپری تمیز کننده SKC-S
می‌باشد که حجم اسپری ها ۴۰۰ml می‌باشد
3.) ام ار شیمی MR CHEMIE PT
دولوپر MR70
کلینر MR85
پنترنت MR68C
می‌باشد که حجم اسپری ها ۴۰۰ml می‌باشد
4.) بایکو تست BYCOTEST
دولوپرD30
کلینر C5
پنترنتRP20
می‌باشد که حجم اسپری ها ۴۰۰ml می‌باشد
5.) پی فایندر P FINDER
دولوپر 871
کلینر890
پنترنت 860
می‌باشد که حجم اسپری ها ۴۰۰ml می‌باشد
ویژگی های مایعات نافذ:
امروزه برای ساختن مایع نافذ باید به نکات مهمی توجه شود که از ان جمله به موارد زیر میتوان اشاره کرد :
1)مایع نافد باید از قابلیت نفوذ در نقایص و عیوب کاملا ریز سطحی و همچنین دیگر مجاری سطح قطعه برخوردار باشند.
2)مایع نافذ باید قابلیت تر کنندگی خوبی داشته باشد و بتواند لایه ای پیوسته در روی سطح ایجاد نماید، به علاوه باید قادر باشد در مدت معینی به درون منافذ و عیوب سطحی کشیده شود.
3)گذشته از ویژگی های بالا ، مایع نافذ باید قابلیت جاری شدن از مجاری درون قطعه را دارا بوده و در همین حال مقدار بسیار ناچیزی از آن ، از درون عیوب بیرون کشیده شود.
4)مایع نافذ میبایست به صورت مایع باقی بماند و زود خشک نشود.
5)مایع نافذ باید به سادگی از سطح قطعه شسته شده و در عین حال مقداری از آن که به درون عیوب وارد شده نباید تحت تاثیر قرار گیرد.
6)مایع نافذ نباید برای قطعه مورد بازرسی و بازرس ضرر داشته باشد.
7)بد بو نباشد که منجر به عجله و بی دقتی شخص آزمایش کننده شود.
8)ارزان قیمت باشد.
دستور العمل های ایمنی کار با مواد آزمون مایعات نافذ PT:
کار با مواد شیمیایی همواره دارای خطرات بلقوه ای است که میتواند باعث ایجاد حادثه برای کاربر، محیط کار و یا افراد موجود در محل گردد. گاهی دامنه ی آسیب برخی از مواد شیمیایی به حدی گسترده میشود که میتواند یک منطقه را تحت الشعاع قرار دهد و حتی باعث ایجاد خطرات زیست محیطی گردد.
این مواد نوعا حاوی کلر و اتیلن ، تری کلر و اتیلن ، تری کلر و اتان ، متیل کلروفرم ، پرکلرواتیلن ، استن یا مواد فرار حاصل از تقطیر نفت خام میباشند. مواد اخیر اکثرا سمی یا قابل اشتعال ( یا هردو )
هستند. در تمام شناسه های ایمنی مواد که توسط سازنده تهیه میشوند ، اقدامات احتیاطی زیر که در زمینه ی ایمنی و سلامتی می باشند، و باید به دقت رعایت شوند:
1)مواد قابل اشتعال را از حرارت ، قوس و شعله دور نماید.در محل کار سیگار نکشید.ظروف یا محفظه هایی با درجه حرارت بالاتر از 120 درجه F(48 درجه سانتی گراد) را سوراخ نکنید، نسوزانید یا تحت فشار ذخیره ننمایید. این احتمال وجود دارد که قوطی های حاوی مخلوط گاز و هوا در درجه حرارت های بالاتر از 130 درجه F (54 درجه سانتی گراد) ترکیده (یا دچار پارگی شده) و مایعات قابل اشتعال به بیرون پاشیده شوند.
2)مواد شیمیایی را تنها در مناطق دارویی تهویه مناسب استفاده نمایید از تنفس مخلوط های گازی یا بخارات شیمیایی به شدت خودداری نمایید.استنشاق این بخارات ممکن است سبب سرگیجه و حالت تهوع شوند زمانی که فردی بر اثر تنفس دود و گاز دچار مشکل گردید ، اورا به هوای تازه منتقل نمایید.
3)در صورت قورت دادن حلال یا یک ماده شیمیایی دیگر، خود را وادر به استفراغ نمایید.در تمام حالات ، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید
4)در تمام اوقات کار از عینک های محافظ مناسب استفاده نمایید.اگر یک ذره شیمیایی یا هر جسم خارجی وارد چشم شد، سریعا ان را با آب شستشو دهید.
5)از تماس های مکرر یا طولانی مدت پوست با حلال ها و سایر مواد تست جلوگیری کنید بعد از تماس، نواحی تماس یافته را سریعا شستشو داده و از لوسیون های تسکین دهنده درد استفاده نمایید.
6کلیه ظروف حاوی مواد شیمیایی موجود در محل کار را به جهت داشتن برچسب های مشخص با ذکر نام مواد تشکیل دهنده مورد بازرسی قرار دهید.هیچ گاه از ماده شیمیایی داخل یک ظرف نام و برچسب استفاده نکنید.
7)مواد تولیدی ارسالی از تولید کننده گان مختلف را در داخل یک ظرف با هم مخلوط ننمایید.
نمایندگی انحصاری فروش:شرکت پترو فرهان گستر جنوب
شرکت پترو فرهان گستر جنوب واردکننده برند‌های مطرح تجهیزات جوشکاری و بازرسی فنی و NDT از سراسر دنیا
برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
02165565901
02144584671
02144584619
09034119385
وبسایت ها:
www.fgj-ndt.ir
www.digindt.ir
ایمیل ها:
fgjndt@gmail.com
farhangostarjoonob@gmail.com
کانال تلگرام ما
https://t.me/FGJ_NDT
https://t.me/digindt1
اینستاگرام
farhangostarjoonob
NDT_IR